Aşılama tedavisi, yardımla üreme tedavilerinde uygun çiftlerde uygulanan, tüp bebek tedavisi öncesindeki basamak tedavilerinden biridir.
Kadının adetinin 2-3. Günlerinden birinde ultrason ile yapılan yumurtalıklardaki folikül yapısı kontrolünü takiben, en fazla üç yumurta kesesini uyarmak amacıyla uygun dozlarda ilaçlar başlanır. İlaçların kullanım yolu ağızdan yutulan tabletler ya da cilt altına yapılan iğneler şeklindedir. İlaçların içeriği hormonlardır. Ancak kadınları etkileyen asıl hormon yumurta keselerinin büyümesiyle artan östrojendir.
Yumurta takibi adı verilen süreç tüp bebek tedavilerindekine benzerdir. 2-3 gün aralarla yapılan ultrason kontrolleriyle yumurta olgunluk düzeyi tahmin edilerek 18-22 mm boyutuna ulaşan foliküllerde çatlatma aşamasına geçilir. Buraya kadarki süreç tahminen 10-14 gün arasındadır.
Çatlatma iğnesinin yapılmasını takip eden 24. Ve 48. Saatlerde ardışık ya da 34-36. saatler arası tek sperm enjeksiyonu (aşılama) ile tedavi tamamlanır. Aşılama için erkekten alınacak olan sperm, tüp bebekteki gibi 2-5 gün arası cinsel perhiz sonrası olmalıdır. Sperm daha sonra embriyoloji laboratuvarında özel hazırlama yöntemleri ile konsantre edilerek hazırlanır ve kadının rahminin içine özel katater yolu ile ağrısız bir şekilde bırakılır. Bu uygulama da embriyo transferine benzetilebilir. Çünkü ultrason eşliğinde katater geçişi izlenerek yapılması başarı üzerinde pozitif katkılıdır. Hastanın aşılama günü idrara sıkışık olması istenir. Anestezi uygulaması aşılama işleminde sadece vajinismus hastalarına ve vajinal muayene zorluğu yaşayan kadınlara önerilir.
Aşılama tedavilerinin ardından cinsel aktivite kısıtlaması önerilmez. Tutunmaya destek bazı ilaç uygulamalarının devamı tavsiye edilir. Uygulamadan 12-14 gün sonra kanda gebelik testiyle aşılama tedavisinin sonucu kolaylıkla öğrenilebilir.
AŞILAMA TEDAVİSİ (IUI) İÇİN KİMLER UYGUN ADAYDIR?
Aşılama tedavisi için aday çiftleri şöyle sıralayabiliriz;
evlilik süresi çok uzun olmayan
kadın yaşı 35’in altında olan
normal yolla cinsel ilişki için kısıtlaması olan mesela vajinismus hastaları ya da ereksiyon sorunu olan erkekler gibi
sperm sayısı ılımlı düzeyde düşük, hareketlilik zayıf olan durumlar
adet düzensizliği olup, altında yatan sorunun sıklıkla polikistik over hastalığı (pco) olduğu kadınlar
sosyal sebeplerle yumurtlama zamanlarında cinsel birliktelik yaşayamayan çiftler
Bu aşılama tedavisine aday çiftlerde mutlak tetkik edilmesi gereken en önemli testlerden biri HSG yani rahim-tüp filmidir. Tüplerin açık olması ve rahmin düzgün yapıda izlenmesi çok önemlidir.
